اما در این میان شاید آنچه کمتر به آن پرداخته شده میزان نقش و تأثیرگذاری آموزش در مقوله یاد شده است. به عبارت دیگر بیشترین بحث‌هایی که در ا ین حوزه می‌شود مربوط به نوع قرار‌داد‌های استخدامی از جهت موقت یا دائم بودن است و کمتر بحث آموزش را به‌طور مستقل در امنیت شغلی مورد توجه قرار داده‌اند. پس به همین علت سعی کردیم در گفت‌وگو با 3تن از کارشناسان، این موضوع را به‌طور مستقل بررسی کنیم. آنچه در ادامه می‌آید ماحصل گفت‌وگوهای انجام شده است.
عدم وجود امنیت شغلی عوامل متعددی چون قوانین کار، چالش‌های اقتصادی، تغییرات تکنولوژیک، سیاست‌های اقتصادی و .... دارد اما در این میان نیروی متخصص امنیت شغلی بالاتری از دیگر نیروهای کاری دارد. تاکید بر آموزش‌های تخصصی می‌تواند این مشکل را تا حدی حل کند.
نبود امنیت شغلی موجب ایجاد ناهنجاری اجتماعی می‌شود
دکتر مسعود سوری، استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد درباره نقش نهادهای آموزشی در روند کاهش یا افزایش امنیت شغلی، می‌گوید: هر چه رابطه نهادهای آموزشی با بازار اشتغال منطقی‌تر و آگاهانه‌تر باشد، نهادهای آموزشی بهتر می‌توانند نیروی مورد نیاز بازار کار را آموزش دهند زیرا مشکلی که امروز در این بخش وجود دارد، به‌علت قطع ارتباط نهادهای آموزشی با بازار کار است.
وی می‌افزاید: به‌دلیل وجود موج مدرک‌گرایی در کشور، دستگاه‌های مختلف با حجم بالایی بدون توجه به نیازهای بازار کار، صرفاً به ارائه آموزش می‌پردازند. پس در چنین شرایطی افرادی که آموزش‌های خود را در مراکز آموزشی یاد شده فراگرفته‌اند، بدون آنکه شناخت کافی نسبت به نیاز بازار کار داشته باشند از مراکز آموزشی فارغ‌التحصیل می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: بنابراین اگر نهادهای آموزشی، آموزش‌های خود را مبتنی بر نیاز بازار کار ارائه دهند و این آموزش‌ها با استاندارد‌های روز نیز تطبیق داشته باشد، می‌توانیم بگوییم فردی که از چنین آموزش‌هایی، برخوردار شده نسبت به سایرین از امنیت شغلی بیشتری برخوردار است.
وی سپس به رابطه امنیت شغلی و پیشرفت تکنولوژی اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد: پیشرفت تکنولوژی از یک‌سو باعث شده نه تنها مشاغل سنتی نقش سابق را نداشته باشند بلکه از تعداد افراد شاغل در این حوزه نیز کاسته شود. اما از سوی دیگر پیشرفت تکنولوژی علاوه بر ایجاد نگاه جدید به حوزه اشتغال، ماهیت اشتغال را هم تغییر داده است.
دکتر سوری با اعتقاد براینکه ناامنی شغلی در نتیجه موجب به‌وجود آمدن ناهنجاری‌های متعدد اجتماعی می‌شود، می‌گوید: هرچه بهداشت، سختی‌کار و فشارهای روانی در کار بیشتر باشد، به همان میزان امنیت شغلی هم افزایش می‌یابد. البته در این بین فاکتورهای سیاسی نیز اهمیت و تأثیر بسزایی دارند که نمی‌توان از کنار آن به راحتی عبورکرد.
ناامنی شغلی، محصول تغییر مداوم تکنولوژی است
اما مهندس حمید منصورنیا، معاون سابق پژوهش و توسعه سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور از زاویه دیگری به این بحث نگاه می‌کند و اذعان می‌دارد: وظیفه نهادهای آموزشی، برنامه‌ریزی برای دوره‌های آموزشی است که در قالب آن، برنامه‌ها، دیدگاه‌ها، گرایش‌ها و ارزش‌های مرتبط با مشاغل، دانش و مهارت‌های ذهنی و عملی لازم برای اجرای وظایف یک یا گروهی از مشاغل به متقاضیان عرضه می‌شوند.وی ادامه می‌دهد: بر این اساس هرگاه خدمات آموزشی چنین نهادهایی متناسب با نیاز بازار کار نباشند، نیازهای آموزشی در طول زمان مشاغل را پشتیبانی نکنند و خدمات عرضه شده هم کیفیت لازم را نداشته باشند، موجبات کاستی در امنیت شغلی اشخاص را فراهم خواهند ساخت.
وی سپس در خصوص پیشرفت تکنولوژی و اقتصاد جهانی برامنیت شغلی و آموزش‌های تخصصی مشاغل نیز اظهار می‌دارد: نیروی کار در همه سطوح نیازمند آموزش و پرورش مهارت‌های جدید است زیرا در غیراین صورت قادر به همراهی جریان پیوسته و شتابان تغییرات تکنولوژی نشده، در نتیجه از چرخه اشتغال خارج خواهد شد. وی بابیان اینکه ناامنی شغلی نیروی‌کار، محصول طبیعی تغییر مداوم تکنولوژی وجهانی شدن اقتصاد است، تأکید می‌کند: برای کاستن از ناامنی شغلی باید برنامه‌های مؤثری مانند تدوین سیاست و خط‌مشی‌های کلان با تصویر افق‌های موفقیت، اصلاح و نوسازی تکنولوژی‌ها و بهبود صلاحیت‌های ذهنی و عملی نیروی انسانی به‌طور پیوسته، تهیه شود.
مشاور آموزش صنایع آموزشی در بخش دیگری، به نقص‌های موجود برای تأمین نیازهای آموزشی مورد نیاز ایران 1404، اشاره می‌کند و می‌گوید: برنامه‌ریزی آموزشی و درسی آموزش عالی در بسیاری از رشته‌ها، مستقل از تقاضای بازار کار بوده و در برخی دیگر نیازمند سازگار کردن اهداف رشته‌ها با نیازهای صریح جامعه است. علاوه براین اهداف برنامه‌های آموزشی و درسی تحصیلات آموزش متوسطه نظری هم در رابطه با نیازهای بازار کار مبهم است.
وی با اشاره به اینکه برنامه‌های آموزشی، درسی و فناوری آموزشی مقطع متوسطه فنی‌و‌حرفه‌ای و کاردانش نیز نیاز به اصلاح و نوسازی دارد، تصریح می‌کند: از این‌رو علاوه براعمال اصلاحات ضروری در برنامه‌های آموزشی و درسی، باید مسئولیت‌پذیر‌کردن دستگاه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی نسبت به تعالی نیروی کار، تعریف ملاک‌های ملی کار جهت سازگاری با اقتصاد جهانی هم پیگیری شود. از سوی دیگر حذف یا کاهش دوره‌های غیرمفید در بازار کار و تمرکز روی دوره‌های آموزشی و تحصیلی مؤثر در ایجاد صلاحیت‌های حرفه‌ای نیز نباید فراموش شود.
آموزش‌های هدفمند باعث موفقیت می‌شود
دکتر علیرضا زارعی، استاد دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران نیز مباحث دیگری را مورد اشاره قرار می‌دهد و می‌گوید:اگر امنیت شغلی را به معنی تغییرات شغلی یا دست نیافتن به شغل مناسب در نظر بگیریم، آموزش‌های عالی، آموزش و پرورش و کسانی که متولی آموزش هستند، نقشی تأثیر‌گذار دارند. در این میان می‌توان نقش آموزش و پرورش را پررنگ‌تر از دیگر دستگاه‌ها دانست زیرا یک فرد قبل از رسیدن به سن کار، شالوده فکری‌اش نسبت به انتخاب شغل توسط آموزش‌هایی که در مدارس می‌آموزد، پایه‌ریزی می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل امنیت شغلی انتخاب صحیح و دوست داشتن آن شغل است، اظهار می‌دارد: پیشرفت تکنولوژی در وهله اول ممکن است حالت اشتغال‌زدایی داشته باشد اما وقتی با دقت به این موضوع توجه می‌کنیم، پی می‌بریم تکنولوژی برای کسانی که آموزش استفاده از آن را فراگرفته‌اند، ایجاد شغل می‌کند؛ البته آموزش‌هایی می‌تواند به موفقیت فرد در استفاده از تکنولوژی منجر شود که هدفمند ارائه شده باشد.
وی با انتقاد از ناهماهنگی میان دستگاه‌های متولی ارائه آموزش‌های مهارتی در کشور، بیان می‌دارد: اگر چشم‌انداز کلی و هماهنگ میان دستگاه‌های متولی چنین آموزش‌هایی وجود نداشته باشد باعث ناکارآمدی تلاش‌های یک فرد در فرا‌گیری مهارت‌های فنی وحرفه‌ای می‌شود. لذا چنین فردی نمی‌تواند زیاد به پایدار بودن شغل خود امیدوار باشد. پس ضروری است دستگاهی متولی ایجاد هماهنگی در ارائه آموزش‌های مورد اشاره شود.
دکتر زارعی در خاتمه تأکید می‌کند: با توجه به روند فعلی جامعه احساس می‌شود هر کس در آینده از علوم روز به‌ویژه سواد کامپیوتری کمتری برخوردار باشد، به همان میزان از امنیت شغلی کمتری برخوردار خواهد شد. به بیان دیگر نیاز مشاغل و موفقیت و ثبات شغلی در جامعه آینده، مستلزم ارائه آموزش‌های مبتنی بر علوم کامپیوتری است.
